Verzamelingen

Er zijn nogal wat mensen die moeite hebben met het weggooien van spullen. Schijnbaar zit er in iedereen een oerdrift om dingen te verzamelen.
Zelf had ik vroeger afwisselend een verzameling speldjes, suikerzakjes, postzegels, sigarenbandjes of (zelfs een keer) jojo’s. Vooral mijn verzameling autospeldjes herinner ik me nog goed. Ik rustte niet voordat ik in mijn beperkte vriendjeskring iemand gevonden had van wie ik het speldje van Mercedes of Chevrolet kon aftroggelen. Die speldjes stopte je dan in een grote map, die aan de binnenkant bestond uit bladzijdes van blauw skaileer, waarin allemaal gaatjes geponst waren, en waarin de speldjes dan hun plekje kregen. Pas bij een verzameling van ongeveer 150 van die speldjes begon het ergens op te lijken.

Dat stadium heb ik echter nooit kunnen bereiken. Blijkbaar was ik niet fanatiek genoeg. Na een tijdje lag het album toch weer te verstoffen op de vliering. De map moet een keer door mijn moeder opgeruimd zijn, iets wat ik 45 jaar na dato uiteraard zeer betreur. Ik had graag nog een keertje met mijn mooiste exemplaar (de Porsche) door het dorp willen paraderen.

Ik ken iemand die verzamelt verzamelingen. Pas geleden moest hij verhuizen. Dat moet een crime geweest zijn. Alleen al voor zijn verzameling stripalbums moesten er acht Billy’s van Ikea gedemonteerd en weer in elkaar gezet worden. Zijn nieuwe huis is een stuk kleiner dan het oude, dus er is heel wat schuifwerk aan te pas gekomen om alles kwijt te kunnen. Het schijnt dat er midden in de huiskamer een muur van kasten is opgetrokken, waarlangs het uiterst moeizaam manoeuvreren is. Maar zoals mijn moeder altijd zei (ikzelf verzamel toepasselijke spreuken): “Iedere gek zijn gebrek”

Mensen met een verzamelwoede zijn vaak ook een beetje apart als het gaat om rangschikken en archiveren van de verzameling. Mijn boekenverzameling staat op alfabet, maar een echte verzamelaar hanteert andere ordeningsprincipes: thema, datum van uitgifte, formaat, kleur, waarde, en ik weet niet hoeveel andere mogelijkheden er zijn om collecties in te delen. (Een aardig artikel hierover kun je lezen op www.webuplease.nl/joostzwagerman/Je boekenbezit is een landkaart van je ziel.pdf)

Er zijn vast mooie studies gedaan over het fenomeen verzamelen. ‘ In de dieptepsychologie wordt verzamelen gezien als een sublimatie van eten. Verzameldrang is een obsessieve- karaktereigenschap’, aldus Wikipedia. ‘Iemand die last heeft van verzamelwoede is vrijwel de hele dag bezig met het verzamelen, waarbij het verzamelen door de patiënt zelf niet als problematisch wordt ervaren en zelfs als een nuttige en aangename bezigheid gezien wordt’.

Dat verzamelen een aangename bezigheid is wil ik wel beamen. Mijn vader heeft menig vrij uurtje besteed aan zijn postzegelverzameling. Als wij vroeger aan onze moeder vroegen waar papa was, dan was het antwoord vaak (een beetje denigrerend klonk het): “Die zit met zijn postzegels te spelen”. Toen ik eenmaal voor de klas stond heb ik ook een tijdje postzegels verzameld, met als achterliggende gedachte er mijn geschiedenislessen mee op te fleuren. Verder dan de niet-zeldzame zegels kwam ik niet en dat opfleuren van de geschiedenislessen is ook nooit echt gelukt. De kinderen uit mijn klassen hadden meer belangstelling voor voetbalplaatjes, wuppies, bonkies en allerlei andere nieuwlichterijen.

Als je het goed beschouwt, is verzamelen eigenlijk een onzinnige bezigheid. Niet zelden blijkt na aanschaf van een gewild verzamelobject de teleurstelling groot te zijn. Je hebt wat je ‘altijd had willen hebben’. Ja, en nu? Met geen mogelijkheid zal ik ooit al de door mij verzamelde (gekochte) boeken lezen, laat staan in het hoofd opslaan. Kees van Kooten beweert in zijn verhalen regelmatig dat hij als hij ‘eindelijk eens tijd heeft, al zijn cd’s nog een keer zal beluisteren, al zijn gereedschap eens netjes zal ordenen en al zijn oude Playboys en Humo’s zal inventariseren.’ Ammehoela, maak dat je grootje wijs, dat zal never nooit niet gebeuren.

Acht jaar geleden heeft mijn vader zijn immense postzegelverzameling verkocht. Ooit hoopte hij dat het een prettig appeltje voor de dorst zou opleveren. Helaas bleek dat een waanidee. Zijn collectie bleek toch niet zo zeldzaam te zijn als hij dacht. Hij kon van de opbrengst net de garage betalen die zijn auto moest ontdeuken. De deuk die hij opgelopen had op weg naar de postzegelveiling.