Superman

Laatst zag ik voor het eerst een aardige nieuwe reclame van Kit Kats, getiteld ‘Work Like A Machine’. We zien een man achter de kassa die in plaats van de normale prijzenscanner de gekochte artikelen allemaal langs zijn voorhoofd schuift en daarbij een piepgeluid produceert. Leuk bedacht, en het is grappig omdat het zo onzinnig is. Totdat ik me realiseerde dat ik kort daarvoor een artikel had gelezen over transhumanisme. Bovendien kwam daar nog bij dat ik regelmatig dromen heb, die ik graag wil herbeleven, maar die bij het wakker worden in no time vervluchtigen.

Het artikel over transhumanisme begint al gelijk met een behoorlijk boude redenering: ‘In de toekomst zullen we allemaal Superman zijn. Onze intelligentie zal reeds in de baarmoeder worden opgevijzeld door genetische manipulatie.’ Het is simpelweg een kwestie van de juiste chip implanteren. Zoals we computers met werkgeheugen en opslagcapaciteit kunnen uitbreiden, zullen we dat binnen afzienbare tijd ook met de mens kunnen.

Er zijn nog wat ethische hobbeltjes te nemen – vooral in de Bible Belt worden rellen en opstanden verwacht – maar uiteindelijk lijkt het een onafwendbare ontwikkeling. Als de kennis er eenmaal is, dan zal die onherroepelijk worden gebruikt. En goed beschouwd zijn we al een flink eind op weg: pillen tegen ADHD, pillen om geheugen en concentratie te verbeteren (ook gezonde mensen slikken ze), embryo’s die gescreend worden op het Downsyndroom of andere genetische afwijkingen. In de toekomst is het volgens Nick Bostrom, hoogleraar filosofie in Oxford, heel wel mogelijk om ‘het embryo ook in positieve zin te manipuleren’. De wensen van de ouders kunnen hier een belangrijke rol spelen: ‘Mijn kind moet vooral intelligent zijn, nee, doe maar sociaal, maar het moet ook mooi viool kunnen spelen’.

Op school proberen we kinderen dingen te leren, beter te maken, hun talenten zoveel mogelijk te ontwikkelen en te benutten. Die talenten zijn voor een groot deel het resultaat van een genetische loterij. We zetten alle mogelijke middelen in om die doelen te bereiken en nemen de aangeboren ongelijkheden voor lief. Sterker nog, we zijn reuzeblij met de grote verscheidenheid aan kinderen, en dat is maar goed ook. Maar toch is het een aardig tijdverdrijf om verder te fantaseren.

Even voorbijgaand aan de morele bezwaren die er kleven aan genetische manipulatie, zie ik ongekende mogelijkheden. Je hoeft kinderen niet meer te leren hoofdrekenen. Even de som langs de chip in het hoofd scannen en de uitkomst rolt er uit, al dan niet via een aan je zij gemonteerd laserprintertje, dat door een speciaal ontworpen lever voorzien wordt van de nodige toner (uiteraard full colour). Tomtoms zijn niet meer nodig, en kaart leren lezen op school is natuurlijk hopeloos ouderwets. Vreemde talen leren is slechts een kwestie van de juiste module op de chip zetten.
En wat betreft de dromen die ik me bij het wakker worden nog slechts vaag kan herinneren: je moet de geïmplanteerde chip zo kunnen programmeren dat die droombeelden simpelweg op je bureaucomputer kunnen worden gedownload en gearchiveerd, zodat je ze kunt terugzien: een soort DreamYouTube.

Nee, wat mij betreft kan de toekomst niet gauw genoeg beginnen.